Với đội tàu hơn 1000 chiếc, trong đó có hàng chục tàu khai thác cá cơm, cá trích, thị xã Hoàng Mai (tỉnh Nghệ An) có nhiều điều kiện thuận lợi phát triển nghề nước mắm truyền thống với nhiều làng nghề nổi tiếng, có thương hiệu, được thị trường ưa chuộng, như: nước mắm Phú Lợi (Quỳnh Dị), nước mắm Phương Cần (Quỳnh Phương), nước mắm cá cơm Quỳnh Lập. Thời điểm này, các làng nghề đang tất bật với các đơn hàng Tết, đưa sản phẩm nước mắm truyền thống đi khắp nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Hoàng Mai là địa phương có sản lượng khai thác cá cơm lớn nhất tỉnh Nghệ An

Là địa phương có sản lượng khai thác cá cơm lớn nhất cả tỉnh, từ bao đời nay, người dân xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai tập trung vào sản xuất nước mắm cá cơm truyền thống. Có mặt tại cơ sở chế biến nước mắm Hùng Long, thôn Quyết Tiến những ngày này, không khí sản xuất đang nhộn nhịp với hàng chục đơn hàng. Anh Trương Văn Hùng- Chủ cơ sở cho biết: Mỗi năm cơ sở sản xuất của gia đình anh sử dụng khoảng 10 – 15 tấn cá cơm để đảm bảo sản xuất nước mắm cá cơm truyền thống. Bình quân mỗi năm, cơ sở sản xuất khoảng 2000-3000 nghìn lít. Gần Tết Nguyên đán là thời điểm tiêu thụ nước mắm mạnh nhất trong năm, lượng đơn hàng đặt mua sản phẩm tăng từ 30 - 40%. 

Cá dùng để làm nước mắm phải là những mẻ cá tươi ngon khai thác ngắn ngày

Còn tại làng nghề Phú Lợi (Quỳnh Dị), từ đầu tháng 11, các cơ sở chế biến nước mắm đã nhận được nhiều đơn hàng với số lượng lên đến hàng nghìn lít. Tất bật chiết nước mắm ra chai để kịp xuất hàng đi Hà Nội, chị Cao Thị Mùi, Chủ cơ sở nước mắm Kỷ Mùi cho chia sẻ: Để làm nên những giọt nước mắm có vị đậm đà, thơm ngon mang đặc trưng riêng, khâu chọn cá để ủ mắm được cho là quan trọng nhất. Cá để muối chủ yếu là cá cơm đen, cá nục, cá trích và phải là những mẻ cá khai thác ngắn ngày còn tươi nguyên. Thời gian ủ chượp để cho ra thành phẩm nước mắm phải mất từ 16-24 tháng, thời gian ủ càng lâu thì nước mắm càng ngon. Do đó để chuẩn bị nguồn hàng Tết thì gia đình chủ yếu thu mua cá vào các mùa khai thác cá cơm từ tháng 10 năm trước đến tháng 2 năm sau.

Tranh thủ nắng lên, người dân mở nắp thùng cá ra phơi

Đảo chượp để mắm chín đều 

Theo các hộ dân làm nghề, các đại lý, người dân đặt hàng sử dụng Tết cũng như làm quà biếu Tết năm nay sớm và tăng khá hơn so với năm trước. Mỗi cơ sở sản xuất nước mắm đều có những bí quyết riêng của mình nhưng đều có chung mong muốn xây dựng và phát triển thương hiệu nước mắm của Hoàng Mai. Vì vậy quy trình chế biến nước mắm hoàn toàn theo phương pháp truyền thống và chấp hành nghiêm các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài việc cân đối tỉ lệ cá- muối, các cơ sở chế biến hoàn toàn không sử dụng hóa chất, chỉ thêm thính gạo để tạo màu và mùi hương.  Đồng thời thay đổi mẫu mã, tăng cường quảng bá sản phẩm trên sàn thương mại điện tử cũng như các trang mạng xã hội.  Nhờ vậy sản phẩm nước mắm của các làng nghề ở Hoàng Mai ngày càng nhận được sự quan tâm và đón nhận của khách hàng.

Nước mắm cá cơm truyền thống không sử dụng hóa chất nên thơm ngon và đảm bảo ATVSTP

Ngoài sản phẩm nước mắm nổi tiếng khắp trong Nam, ngoài Bắc, cư dân vùng biển Hoàng Mai còn có nhiều bí quyết sản xuất mắm tôm, mắm tép, mắm chua thơm ngon, hiện đã có sản phẩm đưa được vào nhiều siêu thị và các chuỗi cung ứng thực phẩm trên khắp cả nước.

Sản phẩm mắm tôm của Hoàng Mai được nhiều khách hàng ưa chuộng

Theo số liệu thống kê của Phòng Kinh tế thị xã Hoàng Mai, năm 2024 toàn thị xã đánh bắt được gần 63.000 tấn hải sản các loại ở vùng bờ và vùng lộng. Với nguồn nguyên liệu dồi dào, sẵn có, chất lượng ổn định, hàng năm các cơ sở sản sản xuất nước mắm trên địa bàn đã muối được khoảng 5-6 triệu lít nước mắm, doanh thu hàng trăm tỉ đồng, đồng thời tạo việc làm và thu nhập cho hàng nghìn lao động khác trên bờ (vận chuyển, muối cá, bán hàng và các khâu trung gian khác).

Lượng đơn hàng Tết tăng 30-40%

Trong quá trình sản xuất đã có nhiều cơ sở bứt phá để nâng cao giá trị, đưa sản phẩm nước mắm truyền thống thành sản phẩm OCOP 3 sao, nâng tầm giá trị thương hiệu và lan tỏa sức tiêu thụ trong chuỗi các siêu thị cũng như trên sàn thương mại điện tử.