Mật ong là một chất lỏng ngọt tự nhiên được con ong mật ngày đêm cần mẫn hút từ hoa về để cất trữ trong tổ của mình và được con người khai thác một phần để sử dụng vì mục đích sức khỏe của mình. Mật ong không chỉ là một nguồn thực phẩm tuyệt vời mà còn mang trong mình một mùi hương đặc trưng và hấp dẫn. Mùi hương mật ong là một sự kết hợp của hương ngọt, sự ấm áp và vẻ tươi mát, mang đến một cảm giác tự nhiên và gần gũi. Mật ong có hương vị riêng biệt nên nhiều người thích ăn mật ong và rất yêu thích dùng các sản phẩm từ ong, nhưng có nhiều điều thú vị, bí ẩn từ mật ong, nên sử dụng mật ong nào, thế nào là loại mật ong tốt là những câu hỏi mà nhiều người băn khoăn muốn tìm hiểu và không phải ai cũng biết được...

 Một tổ ong bắt đầu đóng mật

 Người ta thường nói ví von rằng, người phụ nữ tuổi 40, đằm thắm, ngọt ngào và hấp dẫn như mật ong. Bởi vì, mật ong bản thân nó là một sản phẩm từ những loài hoa, được ví von là kết tinh của mối tình giữa ong và hoa. Và mật ong rất tốt cho sức khoẻ, không kể là người đó là ai, người già hay trẻ nhỏ, đàn ông hay phụ nữ. Theo thống kê, có khoảng 200 hợp chất bao gồm đường, protein, enzyme, khoáng chất, vitamin, axit amin và nhiều loại polyphenol rất có lợi cho sức khỏe con người. Khi ta uống một thìa mật hoa vải thơm dịu, hoặc một thìa mật hoa nhãn đầy đủ hương vị đậm đà, ta chưa thể tưởng tượng được công sức của con ong cần cù, chịu khó đã tốn vào đấy bao nhiêu công sức và một con người có lẽ không thể nào đủ kiên trì để làm công việc này. Theo các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng để tạo ra 100g mật, con ong phải có 12.000 – 15.000 chuyến vận chuyển mật hoa và muốn có mật đầy diều được một chuyến con ong phải hút mật của 75 – 85 bông hoa. Sau khi khai thác về, nhả mật hoa vào các lỗ tổ, các con ong thợ ở nhà sẽ làm nhiệm vụ vỗ cánh tạo ra gió để tăng sự bốc hơi trong mật non. Mỗi con ong cần vỗ cánh 26.400 lần trong một phút để góp phần tăng nhanh bốc hơi nước trong mật. Và khi mật ong trong lỗ tổ đạt đến độ già, chỉ còn lại thành phần 18 – 20% nước trong mật thì con ong dùng sáp ong vít nắp lỗ tổ lại. Đó cũng là lúc mà người nuôi ong sẽ khai thác mật để sử dụng theo cách của mình, trở thành hàng hóa để đưa ra thị trường.

Mô hình nuôi ong lấy mật của HTX Hoàng An, xã Quỳnh Lập kết nối tới tận tay người tiêu dùng

 Đừng nghe tuyên truyền mật ong rừng và mật ong nhà và mật ong rừng tốt hơn mật ong nhà. Bởi vì, tất cả các loài ong đều hút mật từ hoa. Nhiều người cho rằng, do người nuôi ong cho ong ăn đường để khai thác mật cho nhanh nên khi thấy mật ong đóng đường, thì cho rằng mật ong không tốt và mật ong rừng mới tốt, còn mật ong nuôi không tốt... Thực tế không phải như vậy, bởi vì, chúng ta nên hiểu rằng, mật ong tốt nhất đó là mật ong được khai thác từ loài Ong nội (Apis cerana), không phải là ong ngoại(ong Ý) và các loài ong khác vì nó tạp ăn. Hàm lượng dưỡng chất trong mật ong phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như loại ong, nguồn hoa, nhiệt độ, môi trường nuôi ong. Mật ong tốt còn được hiểu là mật ong có tỷ lệ nước thấp dưới 20% nghĩa là người khai thác mật ong khi ong đã “vít nắp”. Mật ong không nhiễm dư lượng thuốc kháng sinh, vì quá trình nuôi, khi ong bị bệnh, nhất là bệnh thối ấu trùng, người nuôi ong phải dùng thuốc kháng sinh để điều trị cho ong. Ngoài ra, mật ong được khai thác khi đàn ong lấy từ loại hoa nào cũng rất quan trọng, vì liên quan đến chất lượng mật ong. Người nuôi ong có kinh nghiệm sẽ dễ dàng phân biệt được điều này. Ví dụ như, mật ong được ong lấy từ hoa nhãn, vải, bạch đàn sẽ có màu vàng, nhìn qua chai thủy tinh xuyên suốt( mật ong này rất tốt). Vì hàm lượng đường cao, thành phần nước chỉ chiếm chưa đầy 20%, hay nói cách khác mật ong thực chất là dung dịch đường đặc cho nên nó rất dễ dàng bị kết tinh. Như vậy, khi để thời gian lâu (khoảng trên 1 năm) mật ong đa phần sẽ đóng đường. Còn mật ong không bị đóng đường là mật ong có hàm lượng nước cao và mật ong đã qua xử lý công nghiệp.

 Đến Hoàng Mai bạn có thể trực tiếp mua sản phẩm mật ong hoặc đầu tư mua tổ ong để trực tiếp khai thác mật cùng người dân nơi đây

  Nếu trực tiếp chứng kiến người nuôi ong khai thác mật, chúng ta sẽ thấy công đoạn khai thác mật cũng lắm công phu. Mùa khai thác mật chủ yếu là mùa Xuân hàng năm, khi người nuôi ong thấy trước tổ những con ong đi về tấp nập, con thì hai bên đùi đầy các cục phấn đa dạng sắc màu, con thì bụng căng phồng mật hoa, từ tổ ong tỏa ra mùi thơm của sáp và mật, từng cầu ong nổi trắng đầy những lỗ mật căng phồng đã vít nắp, có nghĩa là đã đến lúc mật ong cần phải được khai thác. Lúc này, người nuôi ong sẽ rửa tay, vệ sinh thùng quay li tâm, các dụng cụ đựng mật… bằng xà phòng sạch sẽ. Thận trọng, khéo léo, nhấc từng cầu ong mọng mật ra, cắt nắp vít, bỏ vào máy li tâm và quay, từng giọt mật ong sánh màu hổ phách sẽ bắn ra, chảy tràn vào từng thùng đựng mật. Sau đó, người nuôi ong sẽ thêm một công đoạn nữa là lọc bỏ sáp, các con ong non, ong thợ, nhộng bị vương vãi trong quá trình quay, đảm bảo mật tinh khiết, sạch sẽ để người nuôi ong cất trữ vào từng can, chai, dán nhãn mác, thương hiệu để đem đến tay người sử dụng. Công đoạn khai thác này sẽ khác với khi khai thác mật ong rừng, khi mà dụng cụ khai thác mật không được vệ sinh sạch sẽ. Mật ong lẫn nhiều tạp chất trong quá trình khai thác trên rừng, mật ong vương con non, nhộng, nên khi đến tay người sử dụng rất có thể sẽ mất vệ sinh, nhanh chua, mau hỏng. Như vậy, câu trả lời mật ong nào tốt hơn, chắc mọi người đều đã hiểu…

Mật ong là một nguyên liệu hết sức quen thuộc với đời sống hằng ngày. Những giọt mật hoa óng ánh ngọt ngào, cho dù nó được phết ngoằn ngoèo trên bữa điểm tâm sáng của bạn, sóng sánh trên chiếc thìa chờ được nhúng mình vào tách trà, hoặc thậm chí được sử dụng để tăng hương vị cho món ăn ngon bạn yêu thích, thì chúng ta đều cảm nhận được, đó chính là một phần thưởng ngon lành thiên nhiên ban tặng cho mình, có lẽ, chỉ có như vậy, khi thưởng thức mật ong ta sẽ cảm thấy ngon hơn, cảm nhận đậm tình yêu hơn giữa những con ong và các loài hoa…
       Có lẽ trong căn bếp nhỏ của mỗi nhà đều cần có một chai mật ong để dành mỗi khi cần dùng đến. Nhưng để sử dụng mật ong đảm bảo chất lượng, du khách chắc rằng sẽ cần có một sự lựa chọn thông minh đó là sản phẩm mật ong Hoàng Mai mang tên Hoàng An đã được công nhận 3 sao, hay nói cách khác, khi mua mật ong bạn cần lưu ý đến nguồn gốc, xuất xứ, mua tại những cơ sở phân phối mật ong uy tín để tránh mua phải hàng giả, hay mật ong pha trộn các tạp chất gây ảnh hưởng sức khỏe khi sử dụng.