Nhằm giúp cho quá trình chế biến nước mắm, ruốc vừa đảm bảo chất lượng vừa rút ngắn thời gian chế biến, UBND thị xã Hoàng Mai đã phối hợp với Sở Khoa học & Công nghệ triển khai xây dựng mô hình áp dụng hệ thống thu nhiệt năng lượng mặt trời để nâng cao năng suất và chất lượng nước mắm tại cơ sở chế biến nước mắm Tám Mơ, Làng nghề chế biến Hải sản Phú Lợi, phường Quỳnh Dị.

Xây dựng mô hình sử dụng năng lượng mặt trời trong chế biến nước mắm ở làng nghề Phú Lợi

Làng nghề chế biến hải sản Phú Lợi có truyền thống chế biến nước mắm, ruốc đã hơn 100 năm xây dựng và phát triển. Hiện nay, các cơ sở sản xuất nước mắm trên địa bàn vẫn đang áp dụng công nghệ sản xuất nước mắm theo phương thức truyền thống, quá trình ủ cá và phơi cá lấy nhiệt trực tiếp từ mặt trời, phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Do đó, thời gian để thu hoạch phải mất 13-14 tháng mới cho ra nước mắm đảm bảo chất lượng theo mong muốn. Hệ thống sản xuất phải để ngoài trời, phải thường xuyên khuấy đảo làm mất vệ sinh và tạo điều kiện cho sự xâm nhập của các tác nhân gây hại từ bên ngoài. Việc xây dựng mô hình khép kín đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đồng thời sử dụng công nghệ thu nhiệt từ ánh nắng mặt trời để tăng nhiệt độ cho khu vực ủ mắm là giải pháp cần thiết.

Làng nghề Phú Lợi sản xuất nước mắm truyền thống đã hơn 100 năm

Qua khảo sát,  UBND thị xã đã lựa chọn cơ sở sản xuất Tám Mơ để xây dựng mô hình. Khu vực xây dựng trên diện tích khoảng gần 70 m², trên mái sẽ đặt 2 hệ thống nóng lạnh năng lượng mặt trời có dung tích 0.6 m³, nước nóng được dẫn qua 2- 4 dàn tản nhiệt đặt xung quanh nhà ủ và được quạt gió đưa nhiệt vào cung cấp nhiệt cho hệ thống ủ. Nhiệt độ được kiểm soát bằng cảm biến nhiệt để đảm bảo trong điều kiện nóng nhất, nhiệt độ trong kho không lớn hơn 55⁰C. Bể ủ mắm sử dụng là hệ thống bể xây xi măng, xây theo dãy và một số bể ống xi măng riêng biệt. Về quy trình sản xuất nước mắm áp dụng hoàn toàn theo phương thức sản xuất truyền thống của làng nghề. Việc xây dựng thành công mô hình thu nhiệt năng lượng mặt trời cấp cho khu vực ủ mắm chế biến nước mắm, ruốc giúp giảm được thời gian chưng cất tối thiểu 3 tháng.

Việc sử dụng máy điều hòa tản nhiệt hấp thụ năng lượng sẽ giảm thời gian ủ tối thiểu 3 tháng

Mô hình thực hiện với tổng kinh phí thực hiện hơn 440 triệu đồng, trong đó kinh phí ngân sách KHCN hỗ trợ là gần 140 triệu đồng, đối ứng là hơn 301 triệu đồng.