Trong thư gửi Hội nghị dân quân toàn quốc tại Việt Bắc ngày 27 tháng 5 năm 1947 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc, vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó thì địch nào cũng phải tan rã”.

Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò nhiệm vụ của dân quân tự vệ không chỉ trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc và trong cả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Trong những năm qua các cấp uỷ Đảng, Chính quyền và cơ quan quân sự các cấp ở thị xã Hoàng Mai đã thực sự quan tâm chăm lo xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp của lực lượng dân quân tự vệ ngày càng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới.

Toàn cảnh buổi lễ ra quân huấn luyện năm 2023

Hiện nay, lực lượng dân quân tự vệ toàn thị xã được xây dựng chiếm 1,2% so với dân số, tỷ lệ đảng viên 29,3%, đoàn viên 36,9%, bộ đội phục viên xuất ngũ 30,1%, dân quân nữ đạt 12% (trong đó: Chỉ huy trưởng, Phó chỉ huy xã, phường 100% là đảng viên; Trung đội trưởng và Tiểu đội trưởng, Khẩu đội trưởng 70% là đảng viên; Thôn đội trưởng 80% là đảng viên). 100% xã, phường; cơ quan, nhà máy, xí nghiệp, doanh nghiệp nhà nước có lực lượng dân quân tự vệ được tổ chức một cách chặt chẽ, thống nhất từ thị xã đến cơ sở, hoạt động thường xuyên, liên tục và rộng khắp. Thông qua thực tiễn đã chứng minh: Dân quân tự vệ đã là một lực lượng chính trị tin cậy của cấp uỷ, Chính quyền và nhân dân địa phương. Có được đánh giá ấy, trong những năm qua, các cấp uỷ Đảng, Chính quyền và cơ quan quân sự các cấp luôn chú trọng nâng cao chất lượng tổng hợp trong đó lấy chất lượng chính trị làm cơ sở.

Về mặt tổ chức biên chế: Hàng năm dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng quản lý, điều hành của Chính quyền, cơ quan quân sự đã tham mưu chuẩn bị tốt nguồn cho việc kết nạp dân quân mới, với quy trình lựa chọn, phát triển và giới thiệu từ thôn, khối với những công dân đầy đủ các tiêu chuẩn được quần chúng tín nhiệm, cơ quan quân sự thẩm định và kết nạp, cùng với việc kết nạp mới là kiện toàn cho ra những đồng chí hết tuổi phục vụ, sức khoẻ yếu, hoàn cảnh gia đình khó khăn và trách nhiệm hạn chế.

Trong tổ chức biên chế bảo đảm mỗi thôn, khối đều có ít nhất một tiểu đội dân quân tại chỗ và lực lượng dân quân binh chủng, lực lượng bảo đảm. Đặc biệt tại các xã, phường đã chú trọng xây dựng trung đội cơ động, ngoài những yêu cầu cao về chất lượng còn chú trọng gần, gọn để dễ huy động, có công việc làm ăn ổn định ở địa phương, tránh đi làm ăn xa để không ảnh hưởng đến quá trình hoạt động. Lực lượng dân quân biển tuy đang còn những khó khăn trong cơ chế chỉ huy và bảo đảm, nhưng thời gian gần đây đã được kiện toàn tổ chức đi vào hoạt động có nền nếp, thị xã đã chỉ đạo tổ chức huấn luyện diễn tập cho LLDQTV biển-phối hợp với các lực lượng tham gia giữ gìn chủ quyền biển đảo đạt kết quả khá, phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn. Cơ quan quân sự các cấp đã làm tốt vai trò tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền cùng cấp trong việc chỉ đạo hướng dẫn triển khai các văn bản quy định của pháp luật về dân quân tự vệ phù hợp với địa điểm tình hình cụ thể của từng cơ quan, đơn vị địa phương.

Các đại biểu dự khai mạc hội thi cán bộ giảng dạy chính trí năm 2023

Để bảo đảm cho mọi cán bộ, chiến sĩ nắm chắc tình hình nhiệm vụ sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao - Ban chỉ huy các đơn vị dân quân tự vệ luôn tổ chức tốt việc học tập chính trị cho DQTV bảo đảm nội dung thời gian theo quy định, duy trì tốt nền nếp sinh hoạt đơn vị, thông báo tình hình thời sự và những vấn đề liên quan quốc phòng, quân sự địa phương để cán bộ, chiến sĩ nắm, xây dựng động cơ quyết tâm, phát huy dân chủ. Nhất là các dịp cao điểm thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, phòng chống thiên tai.

Huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị nhằm không ngừng nâng cao trình độ nhận thức, khả năng sẵn sàng chiến đấu, phòng chống thiên tai là một trong những hoạt động được các đơn vị duy trì nghiêm túc. Trước mỗi đợt huấn luyện cán bộ các cấp được tham gia tập huấn chuyên ngành, công tác chuẩn bị giáo án, thao trường, bãi tập, mô hình học cụ được chuẩn bị chu đáo, được thông qua phê duyệt theo phân cấp. Quá trình huấn luyện luôn gắn với thực tiễn chiến đấu, sát tình hình cụ thể, sau huấn luyện có kiểm tra, hội thao đánh giá kết quả cụ thể. Hàng năm có 20 đến 25% đầu mối xã, phường tổ chức diễn tập thực binh chiến đấu trong khu vực phòng thủ, với các loại hình chiến thuật khác nhau, gắn với diễn tập phòng chống thiên tai, đã thực sự đánh giá được khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng dân quân tự vệ.

Ở Thi xã Hoang Mai, trong 11 năm qua cấp ủy đảng, chính quyền luôn quan tâm chăm lo xây dựng Dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”, công tác quân sự quốc phòng ở cơ sở đã được lãnh đạo, quản lý chặt chẽ hơn, trực tiếp và toàn diện hơn, chất lượng chính trị của lực lượng dân quân tự vệ được nâng lên rõ nét, công tác phát triển Đảng, Đoàn trong dân quân tự vệ được phát triển mạnh. Tỷ lệ Đảng viên trong dân quân tự vệ hiện nay 29,3%. Chi bộ quân sự, Ban chỉ huy quân sự các xã, phường thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các tổ chức quần chúng ở địa phương tổ chức giáo dục rèn luyện đoàn viên, hội viên tạo nguồn phát triển Đảng trong lực lượng dân quân tự vệ và xung kích thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Công tác cán bộ luôn là vấn đề mấu chốt quan trọng trong xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, hiện nay 100% Chỉ huy trưởng xã, phường, đã được đào tạo cơ bản, có trình độ cao đẳng, trung cấp quân sự, trung cấp lý luận chính trị, được phong quân hàm sỹ quan dự bị và 100% là đảng viên. Qua thực tế công tác, các đồng chí này đều hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Hiện nay có 10/10 đồng chí Chỉ huy trưởng các xã, phường là cấp uỷ viên cùng cấp, Đại biểu HĐND cùng cấp, nhiều đồng chí đã phát triển lên làm cán xã, phường.

Thực hiện tốt các chế độ chính sách cho dân quân tự vệ cùng là một nội dung quan trọng đã được cấp uỷ Đảng, Chính quyền, cơ quan quân sự các cấp thường xuyên quan tâm đúng mức. Mặc dù trong điều kiện ngân sách của thị xã và các địa phương còn nhiều khó khăn... nhưng đã có nhiều cố gắng chi đúng, chi đủ cho hoạt động, mặt khác nhiều địa phương đã biết phát huy vai trò của các tổ chức như: Mặt trận Tổ quốc, Hội Nông dân, Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn thanh niên... luôn có nhiều hoạt động động viên giúp đỡ lực lượng dân quân tự vệ tổ chức tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phòng chống thiên tai.

Ngoài việc bảo đảm ngân sách, quân trang, quân dụng, vũ khí trang bị và công cụ hỗ trợ cho dân quân hoạt động. Ban chỉ huy quân sự thị xã đã tham mưu UBND thị xã chỉ đạo các xã, phường: Bảo đảm nhà trực, phòng trực cho dân quân, bảo đảm quá trình làm nhiệm vụ trực sẵn sàng chiến đấu hoặc phòng chống thiên tai, cán bộ, chiến sĩ có nơi sinh hoạt nghỉ ngơi. Chủ trương này đã được các địa phương nhiệt tình ủng hộ. Hiện nay toàn thị xã đã có 10/10 xã, phường có phòng trực cho dân quân và đưa vào hoạt động có hiệu quả tốt.

Việc nâng cao chất lượng tổng hợp cho dân quân tự vệ, trong đó lấy chất lượng chính trị làm cơ sở là việc làm thường xuyên và lâu dài đang được cấp uỷ Đảng, Chính quyền và cơ quan quân sự các cấp quan tâm chăm lo đúng mức. Tuy nhiên so với yêu cầu còn có những khó khăn bất cập cần được khắc phục để bảo đảm cho lực lượng dân quân tự vệ thực sự là “Bức tường sắt” của Tổ quốc như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy./.